Giới thiệu chung về bình ắc-quy
-
Chức năng chính của bình ắc-quy
Ắc quy ô tô là nguồn khởi đầu cho xe ô tô, chúng mang những nhiệm vụ quan trọng không thể thay thế như sau:
- Khởi động xe: cung cấp điện năng để khởi động động cơ cho xe ô tô.
- Cung cấp điện năng cho các thiết bị điện tử khi động cơ không hoạt động: khóa điện, bộ nhớ, đồng hồ, ECU,…
- Cung cấp điện năng cho các thiết bị tiêu thị điện khi mở khóa điện nhưng động cơ chưa hoạt động.
-
Thông số về bình ắc-quy
Các thông số về ắc quy sử dụng trên ô tô mà các kỹ thuật viên hay các chủ xe cần chú ý để có thể kiểm tra thông tin, bảo vệ, sửa chữa hoặc thay thế đúng cách và hiệu quả nhất.
Điện áp của ắc quy: Điện áp của ắc quy được định mức 12V, được áp dụng hầu hết trên tất cả các dòng xe ô tô đời mới hiện nay.
Dung lượng định mức của ắc quy:
Tính bằng Ampe – giờ (Ah) và được xác đinh ở 68oF (~ 20oC) với dòng phóng định mức không thay đổi trong vòng 20 giờ. Chẳng hạn, bình ắc-quy có dung lượng 100 Ah, nghĩa là khi ở nhiệt độ 20oC thì bình ắc-quy này có thể phóng ra dòng 5A không thay đổi liên tục trong vòng 20 giờ. Dung lượng thể hiện khả năng lưu trữ năng lượng điện của bình ắc-quy.
Reserve Capacity hay RC của ắc quy:
Là số phút mà bình ắc-quy mới hoặc đã được sạc đầy ở 80oF (~ 26.7oC) có thể phóng ra dòng điện có cường độ là 25 Ampe cho tới khi điện áp giảm xuống mức <10.5 V. RC biểu thị cho thời gian mà xe có thể hoạt động hoàn toàn bằng năng lượng từ bình ắc-quy (trong trường hợp máy phát điện bị hỏng).
Cold Cranking Amps hay CCA của ắc quy:
Là cường độ dòng điện phóng ra khi bình ắc-quy còn mới hoặc đã được sạc đầy điện nặng ở 0oF (~ -17.8oC), có thể cung cấp trong vòng 30 giây và duy trì điện áp trên 7.2V. CCA biểu thị cho điện năng dùng để khởi động động cơ của bình ắc-quy.
Ngoài ra, ắc quy ô tô có những tiêu chuẩn thiết kế và đánh giá dòng khởi động điện nguội CCA: DIN/JIS/SAE/EN/BCI. Ký hiệu: theo hệ tiêu chuẩn thiết kế của bình ắc-quy (Chẳng hạn 80D26L/NX110-5L. DIN 100…).
Cách lựa chọn bình ắc-quy để thay thế
- Kích thước của bình mới phải vừa với giá bắt và khay đựng, phần đế bình phải tương thích với khay đựng.
- Dung lượng bình mới phải ≥ 5-10% bình nguyên bản của xe.
- Dòng khởi động nguội CCA vừa đủ.
Thay mới bình ắc-quy
- Nạp điện bình ắc-quy mới ở trạng thái đầy điện (điện áp ≥ 12.5V).
- Ngừng động cơ và xoay chìa khóa khởi động động cơ sang trạng thái OFF.
- Tháo bình ắc-quy cũ ra khỏi xe và lắp bình ắc-quy mới vào.
- Vặn chặt các ê cu bắt giá bắt/gông bình, vặn chặt đầu nối cọc bình.
- Khởi động động cơ để kiểm tra bình ắc-quy (như BAT110/BAT131,…) để xác nhận hệ thống sạc (máy phát điện của xe) có hoạt động hay không.
Sunfat hóa là gì?
Bình ắc-quy axit hoạt động dựa trên quá trình điện hóa, mỗi lần phóng – nạp của ắc quy sẽ tạo ra muối sunfat chì đóng bám trên bề mặt bản cực ắc-quy. Quá trình đóng muối sunfat này gọi là sunfat hóa.
Sunfat hóa làm cản trở quá trình phóng điện hoặc phóng điện mau hết, dẫn tới tình trạng:
- Gây ra hiện tượng “sôi bình”.
- Tặng thời gian nạp.
- Mất đi năng lượng để khởi động động cơ (giá trị CCA của bình không đủ).
- Giảm tuổi thọ của bình.
Sunfat hóa là nguyên nhân dẫn tới hư hỏng và giảm tính hiệu quả của bình ắc-quy. Bên cạnh đó, bình ắc-quy rung, hư hỏng bản cực, quá nạp hay bụi bám trong quá trình sử dụng cũng là nguyên nhân khiến bình ắc-quy hỏng.
Nguyên nhân dẫn tới bình ắc-quy nhanh bị sunfat hóa
- Bình ắc-quy để ở nơi có nhiệt độ cao.
- Bình ắc-quy nạp chưa đầy.
- Bình ắc-quy ít khi được sử dụng.
- Bình ắc-quy để trong kho và không được nạp.
- Nồng độ điện dịch của bình ắc-quy không đủ.
Các sử dụng bình ắc-quy hiệu quả
- Cách nhận biết tình trạng bình ắc-quy qua mắt chỉ thị
- Xanh: Tốt
- Trắng: Cần sạc
- Đen: bình ắc-quy bị hỏng cần được thay thế
Tuy nhiên, để có thể nhận biết chính xác tình trạng của bình ắc quy thì cần phải dùng máy kiểm tra ắc-quy BAT 131, BAT 131 hoặc do tỉ lệ trọng điện dịch của bình ắc-quy.
- Kiểm tra xem bình ắc-quy có bị thủng, phồng hay không. Nếu cọc bình bị oxy hóa hoặc cọc bình bẩn thì cần phải tháo dây cáp ắc-quy ra để vệ sinh sạch sẽ.
- Nếu không sử dụng xe trong một thời gian dài thì nên tháo cọc bình ra, và khi sử dụng lại thì cần phải nạp đầy (sử dụng máy nạp ngoài).
- Kiểm tra tình trạng bình ắc-quy bừng máy kiểm tra 6-12 tháng/lần.
Chúc các bạn học sửa chữa ô tô đời mới có những kiến thức bổ ích, các bạn cũng đừng quên thường xuyên theo dõi VATC để cập nhật những kiến thức và những chương trình đào tạo sửa chữa ô tô mới nhất tại đây.
Trung Tâm Huấn Luyện Kỹ Thuật Ô Tô Việt Nam VATC
Địa chỉ: số 50 đường 12, P.Tam Bình, Q.Thủ Đức, TP.HCM
Điện thoại: 0945711717
Email: info@oto.edu.vn