Trong một ngày bình thường, xưởng sửa chữa ô tô cung cấp rất nhiều dịch vụ cho các khách hàng, ví dụ như bảo dưỡng hoặc sửa lốp xe.
Khi cung cấp các dịch vụ này, bạn cần tiến hành các công việc như rút nhiên liệu ra khỏi xe và tiếp xúc với các chất nguy hiểm. Những công việc này có thể gây ra nhiều nguy cơ với bạn và đồng nghiệp.
Những nguy cơ như cháy nổ có thể gây ra những chấn thương nghiêm trọng, thậm chí ảnh hưởng tới tính mạng của bạn. Khi thao tác dưới gầm xe ô tô, bạn có nguy cơ bị xe đè vào người nếu xe rơi khỏi giá đỡ. Bạn cũng có thể tiếp xúc với nhiều chất độc hại khác như dầu thải và các chất tẩy rửa, cũng như áp suất nổ do khí nén từ bánh xe xả ra.
Bản thông tin này cung cấp hướng dẫn thực hành trong những trường hợp nhất định để giảm thiểu nguy cơ xảy ra tai nạn lao động và các bệnh nghề nghiệp. Hãy nhớ rằng, ngoài những nguy cơ mà chúng tôi đề cập tới, bạn có thể gặp phải rất nhiều rủi ro khác. Trong những tình huống nhất định, những biện pháp phòng ngừa bổ sung có thể là bắt buộc, chẳng hạn như khi bạn mang thai. Vì vậy, trước khi bắt đầu bất cứ một công việc nào đó, hãy dừng lại và tự hỏi:
1. Bạn sẽ tiến hành công việc đó như thế nào?
2. Bạn đã có hiểu biết đầy đủ để luôn làm việc an toàn và đảm bảo sức khỏe hay không?
Cần thông báo và đào tạo cho tất cả người lao động về những nguy cơ có thể xảy ra và những quy định cần tuân theo để đảm bảo hệ thống an toàn trong xưởng sửa chữa.
Hãy tham khảo một số biện pháp phòng ngừa khi đứng trước một số rủi ro nhất định.
Ngoài ra, hãy liên hệ với cơ quan thanh tra lao động hoặc đơn vị an toàn và vệ sinh lao động tại địa phương để giúp bạn hiểu rõ các rủi ro có thể gặp phải cũng như những biện pháp phòng ngừa cần áp dụng. Đừng quên đọc ngay bài viết trung tâm dạy nghề sửa xe ô tô ở đâu uy tín tại Sài Gòn và đăng ký ngay khóa học nhé!
SỬA CHỮA LỐP XE
Bạn có thể gặp chấn thương nghiêm trọng khi sửa hoặc thay thế lốp xe. Tai nạn lao động xảy ra không chỉ bởi xe rơi khỏi giá đỡ kém chất lượng và làm người lao động bị thương, mà còn do nổ lốp xe. Khi lốp xe bị nổ, năng lượng do khí nén sẽ xả ra dữ dội qua sườn lốp về phía người công nhân. Ngoài ra rơi lốp xe cũng là sự cố có thể xảy ra, nếu lốp bị hư hại hoặc đang được sửa chữa.
- Hãy sử dụng vòi bơm khí đủ dài để giúp bạn giữ khoảng cách với lốp xe, đề phòng trường hợp nổ.
Nếu lốp xe nổ, bạn sẽ không chịu tác động của áp suất nổ. - Các vòi bơm cần được trang bị khớp nối ngắt nhanh ở đầu tiếp xúc với lốp xe và tại vị trí người vận hành.
Để đảm bảo rằng khớp nối không bị kẹt tại vị trí người vận hành và áp lực khí có thể xả ra ở vị trí làm việc an toàn.
- Bơm lốp xe trong lồng hoặc cố định xuống mặt đất hoặc sử dụng các thiết bị hãm.
Trong trường hợp phát nổ, các thiết bị này sẽ giúp hạn chế mảnh vỡ của lốp xe và các bộ phận khác. - Nên trang bị đồng hồ đo áp suất trên dây nén khí.
Để đảm bảo lốp xe không căng quá mức.
Bánh xe đúc đa bộ phận và bánh xe rời phải được lắp ráp với mức độ thận trọng tối đa và ngoài hệ thống đảm bảo an toàn lao động, bạn nên tuân thủ theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
CHÁY NỔ
Cháy nổ rất phổ biến trong xưởng sửa chữa ô-tô. Kết quả là xưởng sửa xe bị hư hại và những người đang làm việc ở đó cũng có thể bị chấn thương nặng, thậm chí tử vong.
Ba yếu tố gây nên một vụ cháy là, đó là: khí ô-xy, nguồn đánh lửa (nhiệt) và vật liệu dễ bắt lửa (chất đốt). Cả ba yếu tố này đều hiện hữu trong xưởng sửa xe, do đó người lao động cần tuân thủ hệ thống an toàn lao động để đảm bảo rằng những yếu tố này không kết hợp với nhau.
- Lưu trữ những chất dễ cháy (xăng dầu, các chất tẩy rửa, v.v…) ở khối lượng tối thiểu.
Điều này giúp giảm thiểu nhiên liệu cháy. - Cất trữ chất lỏng dễ cháy trong bình chứa kín ổn định.
Để phòng ngừa rò rỉ và phát tán khí dễ bắt lửa.
- Cất bình gas ở bên ngoài xưởng, trong lồng an toàn.
Như vậy khi rò rỉ khí gas sẽ bị phát tán hết. - Tuyệt đối không sử dụng chất pha loãng, sơn hoặc xăng dầu để đốt rác.
Bời vì, hơi xăng thoát ra có thể cháy tức thì không thể kiểm soát và gây thương tích cho bạn.
- Thao tác những công việc sinh nhiệt (hàn và cắt bằng nhiệt) xa các vật liệu dễ cháy.
Để phòng ngừa nhiệt từ những hoạt động kể trên làm cho các vật liệu dễ cháy bắt lửa.
- Lau sạch vết dầu loang, dọn dẹp bộ lọc dầu, vải vụn và giấy đã sử dụng, cất trong thùng chống cháy, ví dụ như thùng kim loại có nắp đậy.
Bởi vì vệ sinh tốt giúp giảm thiểu nguy cơ cháy nổ.
Để giảm thiểu nguy cơ cháy, khi rút xăng dầu ra khỏi phương tiện, bạn cần:
- Sử dụng máy hút xăng dầu.
Thiết bị này giúp giảm thiểu hơi xăng dễ cháy phát tán trong không khí và có sẵn thùng chứa phù hợp để chứa xăng dầu. - Tháo ắc-quy của phương tiện.
Để tách rời nguồn đánh lửa.
- Sử dụng dụng cụ nối đất cho cả phương tiện và thiết bị hút xăng dầu.
Để loại bỏ phóng điện tĩnh, được coi là một nguồn đánh lửa.
- Luôn có bình chữa cháy dạng bọt và dạng bột ở trong xưởng và hãy chắc chắn rằng bạn biết cách sử dụng chúng.
Để dập đám cháy nhanh chóng và phòng ngừa ngọn lửa lan rộng tại nơi làm việc. - Làm việc ở nơi thoáng gió.
Để tránh tạo ra áp suất nổ, trong trường hợp xảy ra nổ. - Thông báo với đồng nghiệp về công việc mình đang làm.
Để tránh những tiếp xúc không cần thiết.
Ngoài những biện pháp phòng ngừa nêu trên, nếu phải rút xăng dầu mà không có máy hút, hãy đảm bảo rằng:
- Sử dụng ống si-phông hoặc bơm độc lập thủ công (không chạy điện) để truyền xăng dầu an toàn ở cả hai đầu ống.
Giúp giảm khả năng tràn dầu và phóng điện tĩnh.
- Sử dụng dây nối đất để nối khung xe và bình chứa với mặt đất.
Để loại bỏ phóng điện tĩnh, được coi là một nguồn đánh lửa. - Sử dụng thùng chứa bằng kim loại chắc chắn và có thể đóng kín an toàn.
Để giảm thiểu nguy cơ tràn xăng dầu và phòng ngừa khí xăng phát tán.
LÀM VIỆC DƯỚI GẦM XE Ô-TÔ/RƠ-MOÓC
Khi làm việc dưới gầm xe, hoặc rơ-moóc toa lật, hoặc buồng lái của các phương tiện, bạn có thể gặp nguy hiểm. Nếu các phương tiện trên không ổn định hoặc không được nâng đỡ chắc chắn, khối nặng của xe có thể đè lên bạn trong khi bạn đang thao tác dưới gầm phương tiện. Khi làm việc trong hầm kiểm tra gầm xe, bạn cũng có thể gặp rủi ro do những chất lỏng và khí dễ cháy có thể tích tụ ở trong hầm và bắt lửa.
- Sử dụng thiết bị thích hợp để nâng đỡ phương tiện, ví dụ như bộ kích nâng xe, hoặc giá đỡ trục xe.
Phương tiện không được nâng đỡ bởi thiết bị phù hợp sẽ có khả năng rơi và đè lên bạn.
- Đặt bộ kích nâng và giá đỡ trục xe ở những phần chắc chắn của phương tiện.
Do đó phương tiện sẽ không sập xuống các thiết bị và người lao động đang thao tác bên dưới xe.
- Đảm bảo rằng xe đã được kéo phanh tay và các bánh xe đã được cố định trên mặt phẳng.
Để đề phòng phương tiện di chuyển và rơi khỏi giá đỡ. - Đảm bảo rằng chốt an toàn của trục được lắp đặt đúng kỹ thuật (không có bu-lông hoặc tua vít).
Để chắc chắn rằng giá đỡ trục xe luôn ở độ cao thích hợp. - Sử dụng bộ kích nâng hoặc giá đỡ trục xe trên mặt sàn phẳng.
Để đảm bảo những dụng cụ này không trượt hoặc đổ nghiêng.
- Khi sử dụng cầu nâng 2 trụ ô tô:
– Hãy nâng xe lên cách mặt đất 1 mét.
– Hãy đảm bảo rằng các bàn nâng ở vị trí chính xác.
– Lắc xe trước khi nâng cầu cao hơn.
Những hoạt động này nhằm đảm bảo rằng phương tiện sẽ cân bằng và ổn định trên cầu nâng trước khi bạn bắt đầu làm việc dưới gầm xe.
- Trước khi di chuyển những bộ phận nặng của xe, hãy đảm bảo rằng việc di chuyển đó sẽ không ảnh hưởng tới sự ổn định của xe.
Việc kiểm tra sẽ giúp phòng ngừa phương tiện rơi khỏi cầu nâng.
Khi bạn làm việc với rơ-moóc toa lật hoặc buồng lái của các phương tiện, bạn cần đảm bảo rằng các công cụ nâng đỡ bổ sung luôn sẵn có để phòng ngừa trường hợp xe rơ-moóc hoặc buồng lái rơi xuống và đè lên người lao động. Bởi vì cầu nâng tải không thể đảm bảo giữ tải trọng khi người lao động làm việc ở dưới.
CÁC CHẤT ĐỘC HẠI
Trong khi bảo dưỡng và sửa chữa phương tiện, bạn tiếp xúc với nhiều chất độc hại, như dầu thải, chất tẩy rửa, xăng, dầu diesel và khí gas ở trong hệ thống điều hoà không khí, ắc-quy, v.v… Bạn cần kiểm soát tiếp xúc với các chất này.
- Tránh tiếp xúc với khói xe.
Để phòng ngừa kích ứng mắt và đường thở, cũng như nguy cơ mắc các bệnh về phổi. - Không vận hành động cơ gần xưởng sửa chữa.
Để tránh khí thải đạt nồng độ độc hại.
Cách lắp tapi xe ô tô 
- Trong trường hợp buộc phải vận hành phương tiện, hãy giảm thiểu tối đa thời gian vận hành và sử dụng thiết bị hút khí thải của xe.
Để loại trừ khói xe trong xưởng. - Nếu không có thiết bị hút khí thải, hãy mở cửa và cửa sổ tạo đối lưu không khí.
Để giảm thiểu khí thải tích tụ và phơi nhiễm. - Khi rút dầu thải, hãy:
– Sử dụng hệ thống thu gom.
– Đeo găng tay chống hoá chất (nitrile).
– Rửa tay thường xuyên.
– Sử dụng kem dưỡng da tay.
Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh viêm da và các loại ung thư da.
Trong phụ tùng ô tô có chứa chất a-mi-ăng (một chất liệu dạng sợi) nếu hít phải chất này, bạn có thể mắc các bệnh hô hấp, ví dụ như ung thư phổi. Chất này có trong hệ thống phanh, bộ ly hợp, các bộ phận hàn nhiệt và gioăng làm kín. Ngay cả khi quốc gia của bạn cấm sử dụng a-mi-ăng thì trong những bộ phận của xe ô tô cũ cũng chứa chất này. Vì vậy hãy luôn giả định rằng các bộ phận xe đều có a-mi-ăng, trừ trường hợp bạn biết chắc rằng chất này hoàn toàn không có trong những bộ phận của xe. Khi vệ sinh bánh xe và cụm phanh hãy sử dụng máy hút bụi chuyên dụng với bộ lọc phù hợp (vì bụi a-mi-ăng có thể lọt qua hầu hết các bộ lọc thông thường).
Nếu không có máy chuyên dụng, bạn hãy sử dụng giẻ ướt để lau phần trống và các-te, bỏ giẻ đó vào trong túi ni-lông ngay sau khi lau xong và tuân theo các hướng dẫn quốc gia về tiêu huỷ. Không sử dụng máy nén khí để thổi bụi hoặc dùng búa đập vào trống phanh vì những biện pháp này sẽ làm bụi a-mi-ăng phát tán trong không khí mà bạn thở.
Trung Tâm Huấn Luyện Kỹ Thuật Ô Tô Việt Nam VATC – Học Để Làm Được